الزامات بین‌المللی مالکیت فکری در جامعه بین‌المللی و کارکرد آن در حقوق ایران و آمریکا

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستخرج از رساله

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد تبریز، دانشکاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

مالکیت فکری یکی از شاخه‌های حقوق بین‌الملل است که به‌سرعت جایگاه خود را در موضوعات حقوق بین‌الملل تثبیت نموده است. اما نوع نگاه به این موضوع در کنشگران یکسان نیست؛ بنابراین پرداختن به آن ضروری است. با در نظر گرفتن این موضوع هدف مقاله پیش‌رو بررسی الزامات بین‌المللی مالکیت فکری در جامعه بین‌المللی و کارکرد آن در حقوق ایران و ایالات‌متحده آمریکا است. سؤال اصلی به این‌گونه تنظیم شده است: الزامات بین‌المللی مالکیت فکری در جامعه بین‌المللی چیست و کارکرد آن در حقوق ایران و ایالات‌متحده آمریکا چگونه قابل ارزیابی است. رویکرد پاسخگویی به این پرسش توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات و داده‌ها کتابخانه‌ای، اینترنتی و اسنادی می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در نظام حقوق مالکیت فکری آمریکا، به دلیل ماهیت و تحلیل اقتصادی ابزارگرا است و در مقابل، نظام حقوقی ایران، چه در مرحله اعطای حق و چه پس‌ازآن، نگاهی وظیفه گرایی آن هم در راستای سنت گرایی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

International Requirements of Intellectual Property in International Community and Its Application in the Laws of Iran and the United States

نویسندگان [English]

  • Mehdi Ghaffarian Keblou 1
  • Hasan Pashazadeh 2
  • Nasser Rahbar Farsha Pira 3
  • Nasser Masoudi 3
1 PhD. Student in Private Law, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 Assistant Professor of Private Law, Department , Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 Assistant Professor of Political Science and International Relations Department, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Intellectual property is one of the branches of international law that has quickly established its place in international law issues. But the way of looking at this issue is not the same among activists; Therefore, it is necessary to address it. Considering this issue, the aim of the upcoming article is to examine the international requirements of intellectual property in the international community and its function in the laws of Iran and the United States of America. The main question is set as follows: What are the international requirements of intellectual property in the international community and how can its function be evaluated in the laws of Iran and the United States of America? The approach to answering this question is descriptive-analytical. The method of collecting information and data is library, internet and documents. The findings of the research show that in the American intellectual property rights system, due to its nature and economic analysis, it is instrumentalist, and on the other hand, Iran's legal system, whether at the stage of granting the right or after, has a duty-oriented view in line with traditionalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intellectual property
  • natural rights
  • instrumentalism
  • American law
  • Iranian law
  • international society
  1. پارسا‌پور، م. (1381). نظریه حقوق طبیعی. پژوهش‌های فلسفی کلامی، 4(14-13)، 141-151. doi: 10.22091/pfk.2002.422
  2. حکمت‌نیا، م.، (1394). روش‌شناسی مالکیت فکری. فصلنامه دین و قانون، 2(8)، 234-203.
  3. رحیمی، م.، سلطانی، ع. (1385). مبانی فقهی حقوق مالکیت معنوی در فقه شیعه. فقه و اصول، 38(3)، 133-172. doi: 10.22067/jfiqh.2020.60878.0
  4. رهبری، ا.، حسینی، م. (1398). تأملی در نظریه سوءِاستفاده از حق اختراع در نظام حقوقی آمریکا و ایران. دو فصلنامۀ علمی حقوق تطبیقی، 6(2)، 147-166.
  5. عباسی، م.، معین، ا.، اکرمی، ف. (1394). جایگاه و چالش‌های ایران در حمایت بین‌المللی از حقوق مالکیت آثار ادبی و هنری. مجله علمی پژوهشی حقوق پزشکی ۹ (1)، ۴۶-۱۱.
  6. قدوسی، ف. (1388). تعیین وضعیت موجود حقوق مالکیت فکری. تهران؛ مرکز مطالعات راهبردی، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  7. کمیلی‌پور، ع.، چینی‌ساز، م.، مجلسی، ف. (1400). داوری دعاوی مالکیت فکری از مجرای رویکرد حقوق بین‌الملل و حقوق ایران. فصلنامه علمی فقه و حقوق نوین، 2(8)، 89-106.
  8. محمدی، ع.، صالحی مازندران، م.، زاهدی، م. (1396). حمایت از حق شهرت در پرتو حقوق مالکیت فکری با رویکرد تطبیقی. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، ۲۱ (۳)، ۲۱۴-۱۸۵.
  9. محمودی، ا. (1391). ماهیت حقوق مالکیت فکری و جایگاه آن‌ها در حقوق اموال. دو فصلنامه دانش حقوق مدنی، 1(2)، 94-107.
  10. محنت فر، ی.، عثمانی، ف. (1399). اثر حمایت از حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی و توزیع درآمد در ایران. مطالعات جامعه‌شناسی، 13(49)، 113-133.
  11. مدنی، م.، فرخی، ز. (1397). مطالعه تطبیقی عناصر نقض علامت تجاری در حقوق آمریکا و ایران. پژوهش حقوق خصوصی، 7(24)، 95-120.
  12. میرشمسی، م.، جلائیان دهقانی، ح.، تیموری، ع. (1393). ایده و حمایت از آن در حقوق مالکیت فکری. حقوق اسلامی، 11(40) 104-71.
  13. نجفی، ح. (1400). مطالعه ‌تطبیقی مفهوم و کارکرد مالکیت فکری در حقوق ایران و آمریکا؛ تمهیدی برای تغییر. حقوق اسلامی، 18(70)، 253-280.
  14. نژادنوری، م.، پوررمضان نرگسی، ق.، حاج‌حسینی، ح.، صدری، م. (1397). الگوی ‌نظام ‌حقوق ‌دارائی‌های ‌فکری ‌جمهوری‌ اسلامی ‌ایران با رویکرد ‌مدل‌سازی ‌ساختاری تفسیری. مطالعات بین ‌رشته‌ای دانش راهبردی، 8(32)، 31-7.
  15. ARICIOGLU, E & UCAN, O. (2015). Intellectual Property Rights and Economic Growth in Europe. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 24, Sayı 2, Sayfa 123-136. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/365321
  16. Buccafusco, C. Jonathan, M. (2017). Intellectual Property Law and the Promotion of Welfare. University of Chicago Public Law & Legal Theory Paper Series, No. 607. 1-
  17. Drahos, P. Mary, Q. Mary, Q. Westfield, C. (2022). THE UNIVERSALITY OF INTELLECTUAL PROPERTY RIGHTS: ORIGINS AND DEVELOPMENT. https://www.wipo.int/edocs/mdocs/tk/en/wipo_unhchr_ip_pnl_98/wipo_unhchr_ip_pnl_98_1.doc
  18. Intellectual Property Rights in the USA. (2022). https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/456368/IP_rights_in_USA.pdf
  19. Lemley, M. (2005). Property, Intellectual Property, and Free Riding. Texas Law Review, Vol. 83, issue. 4, 1031 -1076.
  20. World Intellectual Property Organization. (2022). Wipo Intellectual Property Handbook, at: https://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/wipo_pub_489.pdf
  21. Primo Braga, C. A. and Fink, C. (1998). The relationship between intellectual property rights and foreign direct Duke Journal of Comparative and International Law, 9, 163-188.
  22. Reid, A. Kenneth, s. Port, L. (2018). Fundamentals of US Intellectual Property Law Copyright, Patent, and Trademark. https://solo.bodleian.ox.ac.uk/primo-explore/fulldisplay?docid=oxfaleph021890679&vid=SOLO&search_scope=LSCOP_ALL&tab=local&lang=en_US&context=L