بحران آب و مدیریت بحران‌های منطقه‌ای

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کاهش منابع آب، خشکی زمین، وضرورت تامین غذا برای جمعیت افزایش یابنده ازمهمترین چالشهایی هستند،که منطقه خاورمیانه در آینده‌ای نه چندان دور با آن روبرو خواهدشد.در شرایطی که بحران آب گریبان گیر بیشتر کشورهای منطقه خاورمیانه و همسایگان جمهوری اسلامی است، ازتنشهای آینده به جنگ آب وغذاتعبیر می‌شود. در صورتی که چنان شرایطی ایجادشود بدون تردیدکشورهایی خواهند توانست از قدرت و نفوذ سیاسی بیشتری برخوردار باشندکه صاحب بخش کشاورزی قدرتمند و توسعه پایدار در کشورشان باشند. تقویت بخش کشاورزی، با هدف تولید محصولات بازاری اساس تدوین راهبرد توسعه پایدار است ودستیابی به آن هدف، با استفاده از فناوری‌های جدید در کشاورزی میسراست.کشور ایران با وسعت سرزمین و امکان تولید محصولات اولیه و فراوری شده کشاورزی مورد نیاز خود در کشورهای منطقه خاورمیانه، می‌تواند قدرت تاثیرگذاری خود بر مدیریت بحران‌های احتمالی آینده را افزیش دهد.این مقاله براساس رویکردنهادگرایی به این پرسش پاسخ می‌دهدکه چه رابطه‌ای میان تغییر در تولیدات کشاورزی با مدیریت بحران‌های ناشی از کم آبی و قدرت تاثیرگذاری ایران دررابطه با سایر کشورهای منطقه وجود دارد؟. فرضیه این مقاله آن است که تولید محصولات کشاورزی مورد نیاز منطقه، منجر به وابستگی بیشتر کشورهای منطقه به واردات بیشتر از ایران خواهدشد و بر قدرت تاثیرگذاری جمهوری اسلامی خواهد افزود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Water and Regional Crisis Management

نویسندگان [English]

  • Morteza Manshadi 1
  • Behrouz Esmaeilzadegan 2
1 Assistant Professor at the Political Science Department, University of Ferdowsi, Mashhad, Iran
2 Political Science Professor at Ferdowsi University, Mashad, Iran.
چکیده [English]

Reducing water resources, land tenure, and food security for an increasing population are some of the most important challenges that the Middle East will face in the near future. In a situation where water scourge is most common in Middle Eastern countries and the neighbors of the Islamic Republic, future struggles to fight water and energy will be inevitable. If such a situation is created, it will undoubtedly be possible for countries that own a strong agricultural sector to have more political power and influence. The strengthening of the agricultural sector, with the aim of producing market products, is the basis for the development of a sustainable development strategy, and the achievement of that goal is based on the use of new technologies in agriculture. The Middle East can increase its ability to manage future crises. This paper, based on an advisory approach, answers the question of how the relationship between the changes in agricultural production and the management of water shortages impacts Iran's influence on other countries in the region. The argument of this paper is that the production of agricultural products required by the region will lead to an increase in the dependence of other countries of the region imports from Iran and will add to the influence of the Islamic Republic.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water crisis
  • Agricultural Development
  • the Green Revolution
  • Institutional
  • Regional Deterrence
1-  انوشه پور، آمنه، کیانی راد، علی،بریم نژاد علی و امید گیلانپور،(1393)،« برآورد حمایت از تولیدکنندگان بخش کشاورزی ایران»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال 22، شماره88.
2-    اکبری،نعمت الله،(1382)،«بررسی تاثیر هزینه‌های دولت بر ارزش افزوده بخش کشاورزی»، اقتصاد کشاورزی و توسعه،شماره 41-42.
3-  اردستانی، مریم،(1394)،«تحلیل و تبیین سیاست‌های حمایتی و قیمتی در بخش کشاورزی و ارایه سیاست‌های مناسب برای محصولات منتخب»، تهران، وزارت جهاد کشاورزی، موسسه پژوهشی برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی.
4-    اسمعیلی دستجردی،عادله،محمد چیذری، حسین صدیقی، (1393)،»نگرش‌های نهادی به توسعه بخش کشاورزی«، فصلنامه شاپا،پاییز، شماره 3.
5-    احسانی،مهرزاد، هومن خالدی،(1382)،«بهره وری آب کشاورزی»، تهران، کمیته ملی آبیاری و زهکشی.
6-    برنل،پیتر،رندال،ویکی،(1393)،«مسائل جهان سوم،سیاست در جهان در حال توسعه»، ترجمه احمد ساعی و سعید میرترابی، تهران، نشر قومس.
7-    بهرامی،تقی، (1333)،«جغرافیای کشاورزی ایران»، انتشارات دانشگاه تهران.
8-  بذرافشان، جواد، شاهینی، حاتم،(1389)،«آسیب شناسی تعاونی‌های تولید روستایی در ایران»، مجموعه مقالات چهارمین کنگره بین المللی جغرافی دانان جهان اسلام.
9-    بانک مرکزی ایران، (1393)،«خلاصه تحولات اقتصادی کشور»، تهران، اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی.
10-   پالوج، مجتبی، تیموری، مهرداد،( 1393)،« مولفه‌های اقتصادی شرکت‌های تعاونی تولید کشاورزی از دیدگاه دست اندرکاران) چالش‌ها و راهکارها»، فصلنامه روستا و توسعه، سال17، شماره4.
11-   حاجی نژاد، علی، قادری، جعفر خاتمی و غلامرضا یونسی،(1393)،«بررسی وضعیت، شناسایی مزیت نسبی و تدوین برنامه استراتژیک توسعه اشتغال با استفاده از مدل‌های تغییر سهم، ضریب مکانی و سوان(SWET) مورد مطالعه شهرستان بیرجند»، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال 21 شماره 79.
12-  جکسون، رابرت، سورنسون، گئورگ،(1383)، درآمدی بر روابط بین الملل، ترجمه، مهدی ذاکریان، احمد تقی زاده و حسن سعید کلاهی، تهران، نشر میزان.
13-   جی.ال.کرام، دبیلو جنسن،(1383)،«اقتصاد کشاورزی و کشاورزی تجاری»، ترجمه محمد قربانی، زکریا فرج زاده، دانشگاه فردوسی مشهد.
14-  درفومیز، مارک،(1373)،«سیاست‌های کشاورزی، ترجمه گلیدا ایروانو، تهران، وزارت جهاد کشاورزی. قنبری،یوسف، برقی،حمید، (1387)،«چالش‌های اساسی در توسعه پایدار کشاورزی در ایران»، مجله راهبرد.
15-   رحم بزی،هدا،سمیه خسروی، معصومه جوادی،(1389)،«بحران آب در خاورمیانه چالش‌ها و راهکارها»، مجموعه مقالات، دانشگاه زابل.
16-   رمضانی باصری، عباس، میرفردی، اصغر،(1393)،« تبیین نهادگرایی و گرایش آن به توسعه»، مجله اقتصادی، شماره3 و4.
17-  رضوی، حسن، (1393)،«بررسی امنیت غذایی در برنامه‌های توسعه بعد از انقلاب اسلامی»،تهران، جهاد کشاورزی، موسسه پژوهشی و برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی.
18-   زمان زاده،حمید،(1389)،«مدیریت واردات،ضرورت‌ها،ابزارها و راهبرد سیاستی»، تازه‌های اقتصاد،شماره 129.
19-  زیبایی،منصور، رفیعی،هادی،(1382)،«اندازه دولت،رشداقتصادی و بهره برداری نیروی کار در بخش کشاورزی»، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه،شماره43و44.
20-  سپهوند، احسان، اسفندیاری، ساسان و حسین بهرامی،(1395)،« بررسی تاثیر مکانیزاسیون کشاورزی بر امنیت غذایی خانوارهای روستایی در ایران»، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، شماره3، دوره 2-47.
21-   سازمان توسعه تجارت ایران،(1393)،«مجموعه گرازش‌های تحلیل کالایی کشورهای منطقه»، تهران، دفتر توسعه صادرات کالا.
22-  سن، آمارتیا،(1373)،«اقتصاد کشاورزی و فرآیندهای توسعه اقتصادی»، ترجمه غلامرضاآزاد، احمد یزدان پناه، تهران، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
23-   شولتز،تئودور،(1367)،«گذار از کشاورزی سنتی»، ترجمه محمد سعید نوری نائینی، تهران، نشرنی.
24-  عزیزی، آسیه، مهربابی شرآبادی،(1393)،«بررسی تاثیر تسهیلات پرداختی بانک کشاورزی بر رشد زیربخش کشاورزی»، فصلنامه راهبرد‌های توسعه روستایی، جلد 1، شماره 4.
25-   عیوضی، محمدرحیم،(1396)، گسترش سلطه اقتصادی اسرائیل بر کشورهای عربی خاورمیانه، مرکز مطالعات خلیج فارس، 14 آبان.
26-   فرجی،هوشنگ،(1386)،«جایگاه بخش کشاورزی در توسعه، یاسوج»، مجموعه مقالات علمی پژوهشی.
27-   قاسمی،فرهاد،(1388)،«الزامات تئوریک بازدارندگی منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه روابط خارجی،شماره 43و44.
28-  کلیج، سعید، کدخدایی،امیر،(1391)،« ضرورت تقویت بخش خصوصی در کشاورزی و نقش آن در کارآفرینی و اشتغال زایی»،دانشگاه مازندران،کنفرانس ملی کارآفرینی، مدیریت کسب و کارهای دانش بنیان، آبان ماه.
29-   کاظمی،حجت،(1392)،«نهادگرایی به عنوان الگویی برای تحلیل سیاسی»، دوفصلنامه علمی پژوهشی سیاست نظری،شماره 13.
30-  کمینجانی، اکبر، متوسلی، محمود و ناهید پوررستمی،(1388)، « چارچوب نظری تبیین عوامل موثربر توسعه مالی با تاکید بر مدل ویلیامسون»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاستهای اقتصادی، سال17، شماره 50.
31-  کهنسال، محمدرضا، دادرس مقدم، امیر،(1394)،«عوامل موثر بر رشد بخش‌های مختلف اقتصادی با تاکید بر صادرات و سرمایه گذاری، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال23، شماره91.
32-  کریمی کمال آباد، صفایورا،(1393)،«تحلیل نقش صندوق‌های اعتباری تعاون روستایی در توسعه بخش کشاورزی»، تهران، وزارت جهاد کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه ریزی، اقتصاد توسعه روستایی.
33-   گریگ،دیوید،(1382)،«مقدمه‌ای بر جغرافیای کشاورزی»، ترجمه علیرضا کوچکی و دیگران،دانشگاه فردوسی مشهد.
34-   لینکیتر،اندرو،(1385)، جامعه و همکاری در روابط بین الملل، ترجمه بهرام مستقیمی، تهران، وزارت خارجه.
35-   مارش، دیوید، استوکر،جری،(1384)، روش و نظریه در علم سیاست، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
36-   متوسلی، محمود،(1392)،«شناسایی نهادها و کسب و کارهای پشتیبان موردنیازجهت توسعه بیمه زندگی ایران»، پژوهشنامه بیمه،شماره 2.
37-  متوسلی، محمود، جلالی نائینی، نورعلیزاده، حمیدرضا و یحیی میرزائی پری، (1390)، «تحلیلی نهادی بازار بیمه زندگی کشور ایران با استفاده از مدل چهار سطحی نهادی ویلیامسون»، پژوهش نامه بیمه (صنعت بیمه سابق)، سال 26، شماره 3.
38-     مومنی،فرشاد،(1385)،«ارزیابی نهادگرایی از جایگاه دولت و بازار در فرآیند توسعه ملی»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره2.
39-     موسوی، حافظ، برزگر، کیهان و عبدالعلی قوام،(1395)،تاثیر تحولات جهان عرب بر سیاست منطقه‌ای ایران و ترکیه، فصانامه ژئوپلیتیک، سال 12، 166- 188.
40-     قهرمانی، مریم،(1395)، اقتصاد رژیم صهیونیستی در سال 2016 و چشم انداز آن، موسسه ندا،.
41-   میر، سیدجواد، (1393)،«چالش‌های سرمایه گذاری در توسعه صنایع کشاورزی با تاکید بر صنایع غذایی، تهران، وزارت جهاد کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی.
42-     نورث،داگلاس سی،(1385)،«نهادها،تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی»، ترجمه محمدرضا معینی، سازمان مدیریت و توسعه کشور.
43-   وزارت جهاد کشاورزی،(1393)، «صادرات و واردات کشور»، تهران‌، معاونت
برنامه ریزی و اقتصادی.
 
44-    Estudillo , J.P. ,Otsuka,k.,(2002).Lesson from Three Decades of Green Revolution in the Philippines, The Developing Economies,[online] Available.
45-    Nakano.Y.et aL. (2011). The possibility of arice Green Revolution in Large- scale Irrigations chemes in sub- Saharan Africa, The World bank.Development Research Group.
46-    Kahlan, A.S. (1976). Impact of mechanization on Panjab with special reference to tractorization, Indian journal of Agricultural Economies, 31(4), 54-70.
47-    Gonzales, G.L. (2007). Land consolidation in Spain: the land registry perspective; effectiveand sustainable land management, a permanent challenge for each society, Unece wpla workshop, SessionIII, Social and constitutional Dimension of land management, Munich.Germany.