معامله با حق استرداد در حقوق ایران و نظام حقوقی کامن لا (انگلیس و آمریکا)

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستخرج از رساله

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

چکیده

همزمان با وضع قانون مدنی ایران، مبحثی تحت عنوان بیع شرط در مواد 458 تا 463 آن گنجانده شده بود، با وضع مواد 33 به بعد قانون ثبت موضوعی با عنوان «معاملۀ با حق استرداد» جای خود را به بیع شرط داد که اثر تملیکی را از آن گرفته و عملاً بیع شرط منسوخ شد. سؤالی که این پژوهش در پی پاسخ به آن می‌باشد این است که با توجه به اینکه معامله با حق استرداد اثر تملیکی را از بیع شرط گرفته است وضعیت تملیکی یا غیرتملیکی ‌بودن بیع شرط در نظام حقوقی کامن‌لا چگونه است؟ روش مطالعه و تحقیق در این مقاله به صورت تحلیلی، توصیفی می‌باشد. هدف از نگارش این مقاله پاسخگویی با مطالعۀ تطبیقی به وضعیت تملیکی یا غیرتملیکی ‌بودن بیع شرط است. آنچه که به عنوان نتیجۀ این پژوهش حاصل گردیده است این است که معاملات با حق استرداد که به معاملات شرطی نیز موسوم است، در نظام حقوقی کامن‌لا به نهاد رهن شباهت دارد، البته تا قبل از اینکه تملیکی‌بودن از این معاملات سلب شود. آمریکا، "معامله با حق استرداد"، در قالب رهن و قرارداد وام مسکن، شناخته می شود

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Dealing with the Right of Extradition in Iranian Law and the Common Law Legal System (England and US)

نویسندگان [English]

  • Ali Talebi 1
  • Nejatollah Ebrahimiyan 2
  • Mansour Amini 3
1 PhD Student in Private Law Department, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, of Private Law Department, Faculty of Law, Central Tehran Branch Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Private Law Department, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The construct of conditional sale (CS) was included in Articles 458 to 463 of the Civil Code of Iran at the time of its enactment. The enactment of Article 33 and subsequent articles of the Registration Code of Iran, replaced it with the “transaction with the right of restitution (TWRR)” construct which removed its ownership effects and practically obsoleted it. The research question of this study was, “Since the ownership effects of the CS were removed in the TWRR, does CS in common law have ownership effect?” This was a descriptive-analytical research aimed to answer the latter part of that question using comparative analysis. The results indicated that TWRR, also known as the conditional transaction, is similar to the construct of mortgage in common law before the removal of its ownership effects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • transaction with the right of restitution
  • conditional sale
  • loan
  • right of mortgage
  • middle ground
  1. امامی، ح. (1387). حقوق مدنی. تهران، انتشارات اسلامیه.
  2. امیدی، م.، و زیبا، م.(1399). آثار معاملات با حق استرداد در حقوق ایران. فصلنامه مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه، 6(2)، 35-57.
  3. بهدادی‌نیا، ی. و ضیایی، س. (1401). ماهیت حقوقی قراردادهای جدید نفتی ایران (IPC) از منظر حقوق بین‌الملل و حقوق ایران، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، 19(1)، 177-196.
  4. جعفری لنگرودی، م. (1401). ترمینولوژی حقوق، تهران: گنچ دانش.
  5. درویش، ب.، عابدی، م. و فتحی، ا. (1401). معاملات با حق استرداد و شرط حفظ مالکیت در حقوق ایران و حقوق انگلیس. تحقیقات حقوقی بین‌المللی، 15(55)،74-85.
  6. ساعدی، ا. (1393). مقایسه وثیقه‌های تجاری و مدنی (مطالعه تطبیقی در حقوق ایران و انگلیس) پایان نامه کارشناسی‌ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه قم.
  7. شهیدی، م. (1388). حقوق مدنی 6، (عقود معین). تهران، انتشارات مجد.
  8. صفایی، ح. (1395). دوره مقدماتی حقوق مدنی. تهران، نشر میزان.
  9. صدقی، غ. (1399). مقایسه عقد رهن با معامله با حق استرداد با رویکرد قضایی. دوفصلنامه فقه و حقوق خصوصی، 3(5)، 28-58.
  10. طاهری‌زاده، ر. (1398). بررسی معاملات با حق استرداد در حقوق ایران. نشریه فقه، حقوق و علوم جزا، 5(14)، 145-149.
  11. عراقی، ع. و رستگار جویباری، م. (1393). جستجوی عدالت معاوضی و واقعی و اراده باطنی در بیع شرط. دوفصلنامه مطالعه تطبیقی در فقه اسلامی و حقوق معاصر، 8(14)، 58-67.
  12. عسکری، ح. (1385). معاملات با حق استرداد در حقوق ایران. فصلنامه تحقیقات حقوقی، 9(44)، 97-112.
  13. کاتوزیان، ن. ( 1386). عقود معین، جلد 4. تهران، نشر گنج دانش.
  14. کاتوزیان، ن. (1376). عقود معین (عقود اذنی، وثیقه‌های دین). جلد ۴، تهران، انتشارات مدرس.
  15. کبیری‌شاه‌آباد، ح.، عیسائی‌تفرشی، م.، و شهبازی‌نیا، م. (1396). مطالعه تطبیقی رویکرد وحدت-‌گرایی یا کثرت‌گرایی در خصوص ابزار توفیق اموال منقول در نظام حقوقی ایالت متحده آمریکا، انگلستان و ایران. فصلنامه پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 2(4)، 45-57.
  16. مبلغی، ا.، جمشیدیان،م. (1393). مقاله بیع شرط در فقه مذاهب اسلامی. دوفصلنامه فقه مقارن، 2(4)، 114-126.
  17. Black, S. (2009). Law Dictionary, 9th, NY: Thompson Reuters.
  18. Durfee, Edgar N. (1912). The Lien or Equitable Theory of the Mortgage, Some Genarlizations University.
  19. Goode, R. (2003). Legal Problems of credit and security. 3nd ed. London Sweet & Maxwell, 21(2), 157-180.
  20. https://law.mofidu.ac.ir/article_17957.html.
  21. https://www.investopedia.com/ask/answers/062415/what-difference-between-Possessory-lien.asp.
  22. https//realestatelicensewizard.com/title- theory- vs-lien- theory.
  23. Bank V. Ibanez, Massachusetts supreme Judicial Court, SJC-10694, January 7, 2011, See: Bank Stocks Slump On Foreclosure Ruling, New York: Times Dealbook.
  24. Martin, J., Harold Greville, H. (1993). Modern Equity. Sweet & Maxwell.
  25. McGhee, J. (2005). Snell’s Equity. Sweet & Maxwell.