بررسی مقایسه ای الگوی حکمرانی خوب بین دو کشور مصر ‌تونس از ۲۰۱۱تا ۲۰۱۹

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستخرج از رساله

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و‌ تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و‌ تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

پس از جنگ جهانی دوم، خشونت‌های داخلی در شکل هویت‌بنیاد قومی و مذهبی، به مثابه یک واقعیت بسیار تلخ در جهان بروز کردند. سهم‌خواهی بر سر قدرت سیاسی، اعتراض به سیاست‌های توزیعی تبعیض‌آمیز وعدم بی‌طرفی دولت‌ها از مهم‌ترین دلایل وزمینه‌های بروزچنین خشونت‌ها ومنازعاتی بوده‌است. نمونه بارز این مسئله را می‌توان در خاورمیانه مشاهده نمود. خاورمیانه به مهم‌ترین منطقه‌ی کانونی تروریسم و خشونت‌های قومی-مذهبی بدل شده‌است. در این پژوهش به بررسی دو مورد از مهم‌ترین کشورهای دستخوش بحران یعنی مصر و تونس می‌پردازیم. جهت ارزیابی میزان موفقیت این دو کشور در حل بحران‌های منجر به انقلاب، از شاخص‌های حکمرانی خوب استفاده می‌شود. این شاخص‌ها ناظر بر شش حوزه‌ی مهم از جمله کنترل فساد، حاکمیت قانون، کیفیت قوانین‌ومقررات، کارایی و اثربخشی دولت، ثبات سیاسی و حق اظهارنظر و پاسخگویی است. بر این اساس پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه به صورت مقایسه‌ای، آیا تونس و مصر پس از بهار عربی توانسته‌اند برای توسعه و پیشرفت خود به حکمرانی خوب دست یابند؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که تونس به علت برخورداری از طبقه‌ی متوسط پویا و بادوام، جامعه مدنی نسبتاً قوام‌یافته و متکثر، ارتش کوچک و حرفه‌ای، تجانس قومی و مذهبی، انسجام و همبستگی جناح‌های مختلف، تا حدودی به ثبات سیاسی در منطقه دست یافته‌است و دارای امتیاز نسبتاً بهتری در زمینه‌ی حکمرانی خوب است، اما کشور مصر به دلیل تنش‌های سیاسی و مذهبی، در نوعی بی‌ثباتی سیاسی به سرمی‌برد و این امر به نوبه‌ی خود در کاهش امتیاز مصر در زمینه‌ی حکمرانی خوب اثرگذار بوده‌است. روش پژوهش این مقاله مقایسه‌ای است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the model of good governance between the two countries of Egypt and Tunisia from 2011 to 2019

نویسندگان [English]

  • Yalda Bahrampour 1
  • Abolghasem Taheri 2
  • Mojtaba Maghsoudi 3
1 PhD. Student in Political Science, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Professor of Political Science, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor at Political Science Department , Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Good governance received attention at the end of 1990s and was considered the key to development by the United Nations Development Programme (UNDP) and the International Monetary Fund (IMF). The more the rule of law is in effect, the more the judicial system is efficient, and the higher the participation rate is, the better the governance is applied. The Middle East witnessed, in the last decade, Arab uprisings against dictatorial regimes and discriminatory policies, in which good governance is deemed to be one of the possible ways to compensate for the past. This research investigates Egypt and Tunisia. To evaluate the status of these two countries, the six indicators of good governance are used: control of corruption, rule of law, regulatory quality, government effectiveness, political stability, and voice and accountability. This research seeks to comparatively find out what status of good governance Tunisia and Egypt have reached after the Arab Spring. This is a descriptive, analytical, and comparative study aimed at comparing the status of Egypt and Tunisia in terms of achieving a post-revolution good governance paradigm. The results indicated that Tunisia has relatively achieved stability, with a higher score in good governance, due to having a dynamic middle class, a fairly consistent and pluralistic civil society, small professional armed forces, ethnic-religious homogeneity, and consistency of different fractions. Egypt, in contrast, lives out in somewhat political instability, leading to reduced score in good governance, due to political-religious conflicts, deep involvement of armed forces in politics, and post-revolution 2013 Egyptian coup d'état.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Governance
  • Good Governance
  • Egypt
  • Tunisia
  • Political Stability

مراجع

  1. الوانی، م.، علیزاده ثانی، م. (1386). تحلیلی بر کیفیت حکمرانی خوب در ایران. فصلنامه مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 18(53)، 1-24.
  2. دلاوری، ا. (1388). حقیقت و آشتی: نقش کمیسیون حقیقت‌یاب در حل منازعات سیاسی و بین‌المللی. فصلنامه پژوهش حقوقی، 11(26)، 151-180.
  3. ذاکریان، م.، باقری‌حامد، ی. (1394). تبیین مفهوم عدالت انتقالی در نظام بین‌المللی حقوق بشر با تاکید بر پرونده مصر. فصلنامه مطالعات بین‌المللی، 12(2)، 1-28.
  4. ربیعی، ک. (1397). تبیین شرایط تکوین بهار عربی و زمینه‌های فروپاشی رژیم‌های سیاسی در تونس و مصر. فصلنامه دولت‌پژوهی، 4 (14)، 1-36.
  5. رزمی، م.، دیگران. (1390). بررسی رابطه بین تجارت بین‌الملل و رشد اقتصادی با استفاده از شاخص حکمرانی خوب. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، 7(4)، 137-162.
  6. رزمی، م.، دیگران. (1394). الزامات تحقق حکمرانی خوب برای دستیابی به توسعه انسانی. دوفصلنامه پژوهش‌های اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی، سال 4(2)، 51-75.
  7. روزنامه الحیات. (1394)، چرا مصر شکست خورد اما تونس موفق شد؟ ترجمه گروهی، خبرگزاری شفقنا، تاریخ 15 مرداد، در: http://www.shafaqna.com
  8. زیبایی، م. (1400). انقلاب‌های عربی: گذار از نسل‌های چهارگانه نظریه انقلاب. فصلنامه مطالعات بین‌المللی، 18(1)، 7-24.
  9. سامتی، م.، دیگران. (1390). تحلیل تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر شاخص توسعه انسانی مطالعه موردی: کشورهای جنوب شرقی آسیا. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 1(4)، 183-223.
  10. سمیعی‌اصفهانی، ع.، شریف‌یلمه، ا. (1396). گذار سیاسی و امکان‌سنجی حکمرانی خوب در تونس پساانقلابی. پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل، 6(1)، 174-184.
  11. شریف‌یلمه، ا. (1394). خیزش‌های مردمی و امکان‌سنجی حکمرانی خوب در خاورمیانه و شمال آفریقا (نمونه‌پژوهی مصر و تونس). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، یاسوج: دانشگاه یاسوج.
  12. شیرژیان، ج.، دیگران. (1400). مکتب انگلیسی و جایگاه حقوق بین‌الملل در جامعه بین‌المللی. فصلنامه مطالعات بین‌المللی، 17(4)، 87-116.
  13. صباغ‌کرمانی، م.، باسخا، م. (1388). نقش حکمرانی خوب در بهبود کارکرد هزینه‎‌های دولت؛ مطالعه موردی بخش بهداشت و آموزش کشورهای اسلامی. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 44(86)، 133-111.
  14. لسانی‌سنگاچین، م.، دیگران. (1400). مقابله با افراطی‌گری دینی در حقوق بین‌الملل؛ تأملی بر چالش‌ها و موانع. فصلنامه مطالعات بین‌الملل، 18(3)، 121-142.
  15. معمارزاده، غ.، دیگران. (1389). حکمرانی خوب: اکولوژی متعادل. مجله پژوهش‌های مدیریت، 21(1)، 21-45.
  16. Fedtke, J. (2014). Comparative Analysis Between the Constitutional Processes in Egypt and Tunisia-Lessons Learnt, Overview of the Constitutional Situation in Libya.
  17. Freedom House. (2015). Discarding Democracy: Return to the Iron First, Freedom in the World 2015.
  18. Kaufman, D. Kraay, A. (2005). Measuring Governance Using Cross-country Perceptions Data. at: http://www.worldbank.org/wbi/governance/govdata/
  19. Kaufmann, D., Mastruzzi, A. (2007). Governance Matters: Aggregate and Individual Governance Indicators 1996-2006. Washington: World Bank.
  20. Lockwood, M. (2010). Good Governance for Terrestrial Protected areas: A Framework, Principles and Performance Outcomes. Journal of Environmental Management, 91(3), 754-766.
  21. Ogbannaya, U. (2013). Arab Spring in Tunisia, Egypt and Libya: A Comparative Analysis of Causes and Determinants. Alternatives Turkish Journal of International Relations, 12(3), 4-16.
  22. Osman Saleh, K. (2013). The Roots and Causes of the Arab Uprisings 2011. Arab Studies Quarterly. 35(2), 184-206.
  23. Warren Mark, E. (2005). Democracy Against Corruption, Quality of Government Institute. Conference on the Quality of Government.
  24. World Bank Institute. (2012). Governance data: Web-interactive Inventory of Datasets and Empirical Tools. Washington, DC. at: http://www.worldbank.org/wbi/governance/govdatasets/index.html
  25. Zakerian, M., Emadi, R. (2018). Establishing political accountability in the post-Mubarak Era: transitional justice vs authoritarianism. International Studies Journal. 14(4). 81-108.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار