کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی از منظر اسلام

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسنده

کارشناس ارشد روابط بین الملل

چکیده

انسان اولیه همواره نگران و دلواپس بنیادی‌ترین نیازهای زندگی خود یعنی غذا، پوشاک و پناهگاه بود. در این راستا تلاش بسیاری نمود؛ به تدریج نیازهای مادی او افزایش یافت و زندگی کردن به صورت اجتماعی را بر اساس ضرورت و نیاز فراگرفت. مجبور به اندیشه و تفکر در مورد آینده و راه‌های رسیدن به منافع شخصی خود شد و برای رسیدن به منافع خود منافع دیگری را نادیده گرفت. برای رسیدن به خواسته‌هایش دست به جنگ و غارت زد، و برای این کار از هر نوع سلاحی که در اختیار داشت استفاده کرد. با گذر زمان و پیشرفت علم، سلاح‌های در دست بشر نیز ارتقاء یافت و به تدریج استفاده از سلاح کشتار جمعی اتفاق افتاد. با مرور زمان و ازدیاد جنگ در تاریخ، بشر متوجه تلفات و خطرات ناشی از جنگ که او را تهدید می‌کرد شد. سلاح‌های کشتار جمعی که موجب آسیب زیادی در جنگ‌ها شده است، با کرامت انسانی و اصول عدالت ناسازگار است. بسیاری از مذاهب، فلاسفه و حقوقدانان درطول تاریخ تلاش کردند که جلوی این همه تلفات را بگیرند. با شکل گیری حقوق بین الملل و پایه گذاری قوانین بین‌المللی سعی شد از تلفات انسانی جلوگیری شود. اما باید اشاره کرد که قبل از به وجود آمدن حقوق بین‌الملل، اسلام و ادیان دیگر به مسئله کرامت انسانی و حق حیات توجه ویژه‌ای داشتند و ظلم و ستم را نمی‌پذیرفتند. آن چه که درمقام تحقیق درباره سلاح‌های کشتارجمعی توجه به آن در دوران کنونی ضروری است، نظریات و دیدگاه‌های اسلامی موجود درمورد استفاده از این سلاح‌ها می‌باشد و پرداختن به این سوال مهم که آیا اسلام این سلاح‌ها را مجاز می‏داند؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Use of Weapons of Mass Destruction from Islam`s Point of View

نویسنده [English]

  • Seyedeh Fatemeh Aghajanpoor Mir
Researcher in National Defense Studies, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Primitive humans had always worried about their most fundamental needs like food, clothing and haven. In this regard, they had done many efforts and gradually their material requirements increased and learnt the social life as a demand. They ought to be thought about future and learn how ignore other`s benefits to achieve their personal benefits. To meet their goals they began wars and in this way they used any available weapons they had. By passage of time and advancement of technology, the weapons promoted and gradually they achieved weapons of mass destruction. Over time and by increasing the numbers of wars humans found casualties and hazards that resulting from this kinds of war threaten them. The weapons of mass destruction which caused many injuries during wars, is not compatible with the human beings` dignity and principles of justice. Many religions, philosophers and lawyers have tried to obstruct these casualties. With formation of International Law and foundation of international provisions it is tried to prevent the casualties. But it should be noted that before creation of International law, Islam and other religions paid special attention to human beings` dignity and the right to life and they did not accept tyranny and cruelty. What is necessary in research of weapons of mass destruction is Islamic theories and views about consumption of these weapons and proposing this question that “whether Islam has permitted the consumption of these weapons or not?”

کلیدواژه‌ها [English]

  • War
  • Weapons of Mass Destruction
  • Human Beings` Dignity
  • Islam
  1. آیتی، محمدابراهیم. (1366). تاریخ پیامبر اسلام(ص). تهران: انتشارات دانشگاه تهران
  2. ابوالفضلی، علیرضا. (1388). جنگ ودفاع وجهاد درقرآن، ازمنظر پیامبر اسلام(ص). موسسه فرهنگی انتشاراتی خاتم
  3. ابراهیمی، محمد. 1377. اسلام وحقوق بین الملل عمومی. تهران: انتشارات سمت
  4. احمدی میانجی، علی. (1388). حقوق مخاصمات مسلحانه در اسلام. ترجمه محمد احمدی میانجی. تهران: دادگستر
  5. اشراق، محمد کریم. (1368). تاریخ ومقررات جنگ دراسلام. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی
  6. تقی زاده اکبری، علی. (1386). قوانین ومقررات جنگ وصلح در اسلام. قم: زمزم هدایت
  7. جوادی آملی، عبدالله. (1386). فلسفه حقوق بشر. قم: مرکز نشر اسراء
  8. حسینی، سیدابوالقاسم. (1386). جهادوحقوقبین‌الملل. تهران: پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی
  9. حیدری، حمید. (1376). توسل به زور در روابط بین‌الملل از دیدگاه حقوق بین‌الملل عمومی وفقه شیعه. تهران: اطلاعات

10. خدوری، مجید. (1388). جنگوصلحدرقانون اسلام. ترجمه سیدغلامرضا سعیدی. تهران: اطلاعات

11. خسروشاهی، سیدهادی. (1388). جنگ‌های صدراسلام وجنگ‌های دیگران، با مقدمه: جنگ و صلح دراسلام. اثر مجید خدوری، ترجمه سید غلامرضا سعیدی. تهران: اطلاعات

12. خلیلیان، سید خلیل. (1370). حقوق بین‌المللی اسلامی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی

13. دستغیب، سیدعبدالحسین. گناهان کبیره. شیراز: کانون تربیت، بی‌تا

14. ذاکریان، مهدی. (1390). اخلاق و روابط بین‌الملل. تهران: دانشگاه امام صادق(ع)

15. ذاکریان، مهدی. (1388). مفاهیم کلیدی حقوق بشر بین‌المللی. تهران: میزان

16. ذاکریان، مهدی. (1393). همه حقوق بشر برای همه. تهران: میزان

17. سلیمی، عبدالحکیم. (1386). نقش اسلام در توسعه حقوق بین‌الملل. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

18. سلیمانی خواه، نعمت الله. (1388). پیروزی در جنگ، آموزه‌های قرآن وسنت. تهران: مرکز مطالعات وتحقیقات دفاع مقدس

19. شهیدی، سید جعفر. (1382). تاریخ تحلیلی اسلام. تهران: مرکز نشر دانشگاهی

20. صالحی نجف آبادی، نعمت الله. (1386). جهاد دراسلام. تهران: نشر نی

21. ضیایی بیگدلی، محمد رضا. (1385). اسلام و حقوق بین‌الملل. تهران: گنج دانش

22. طباطبائی، سید محمد حسین. 1382. تفسیر المیزان. ترجمه‌ی سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی

23. عمید زنجانی، عباسعلی. 1383. فقه سیاسی (ج 5)، حقوق وقواعد مخاصمات مسلحانه درحوزه جهاد اسلامی و حقوق بین‌الملل اسلام. تهران: امیرکبیر

24. عمید زنجانی، عباسعلی. 1383. فقه سیاسی(ج 6): اصول ومقررات حاکم برمخاصمات مسلحانه. تهران: امیر کبیر

25. عمید زنجانی، عباسعلی. (1388). حقوق معاهدات بین‌المللیودیپلماسیدراسلام. تهران: سمت

26. فتحعلی خانی، محمد. 1379. آموزه‌های بنیادین علم اخلاق(ج 1). دفتر تحقیقات و تدوین متون درسی مرکز جهانی علوم اسلامی

27. قربان نیا، ناصر. (1378). اخلاق و حقوق بین‌الملل. تهران: سمت

28. قربان نیا، ناصر. (1387). حقوق بشر وحقوق بشردوستانه. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی.

29. کریمی نیا، محمد مهدی. (1386). همزیستی مسالمت آمیز دراسلام وحقوق بین‌الملل. قم: مؤسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی (ره)

30. لطفی، عبدالرضا. و ]دیگران[. 1389. حقوق بشردوستانه درمنابع اسلامی و اسناد بین‌المللی (جلد دوم ) ، تهران: هستی نما

31. محقق داماد، سید مصطفی. (1383). حقوق بشردوستانه بین‌المللی رهیافت اسلامی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی

32. مصباح یزدی، محمد تقی. (1382). جنگ وجهاد در قرآن. تهران: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)

33. مطهری، مرتضی. (1374). جهاد. قم: انتشارات صدرا

34. مکارم شیرازی، ناصر. 1382. القواعد الفقهیه. قم: مطبعه الحکمه

35. مکارم شیرازی، ناصر. 1380. تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه

36. ممتاز، جمشید. 1377. حقوق بین‌الملل سلاح‌های کشتارجمعی. ترجمه‌ی امیرحسین رنجبران. تهران: نشر دادگستر

37. نهج البلاغه. (1383). کلمات علی ابن ابی طالب (ع). ترجمه محمد دشتی. قم: انتشارات پارسیان

38. نهج الفصاحه. (1386) سخنان پیامبر اکرم (ص). ترجمه علی اکبرمیرزایی، قم: انتشارات چاف

 

مقالات:

  1. ارگانی. (1386). مقارنه تطبیقی حقوق بشر دوستانه بین‌المللی وشریعت اسلام. مجموعه مقالات همایش اسلام وحقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ. تهران: سها
  2. الدرم، حسن. 1386. مبانی قرآنی حقوق بشردوستانه. مجموعه مقالات همایش اسلام وحقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: چاپ سها
  3. حسینی، سیدحسین. 1386. مقابله به مثل واقدامات تلافی جویانه درحقوق بشر دوستانه بین‌المللی و شریعت اسلامی. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشردوستانه جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: چاپ سها، زمستان
  4. رحمانی، محمد. 1386. نقش اصول وقواعد اسلامی درتوسعه حقوق بشردوستانه. مجموعه مقالات همایش اسلام وحقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: چاپ سها
  5. زکی، ناظر حسین. 1386. حمایت ازمحیط زیست درمخاصمات مسلحانه. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمرو صلیب سرخ، تهران: سها
  6. ساعد، نادر. 1386. چارچوب بندی کاربرد سلاح‌های ممنوعه درحقوق بشردوستانه و اسلام. مجموعه مقالات همایش اسلام وحقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: سها
  7. سند، محمد. 1386. اصول بنیادین کرامت انسان و مصون داشتن آن. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشر دوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: سها
  8. عالی، عبدالروف. 1386. حقوق بشر دوستانه بین الملل اسلامی در آینه قرآن و سنت. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ. تهران: سها
  9. عظیمی شوشتری. 1386. جستاری در قوانین ومقررات بشردوستانه در اسلام. مجموعه مقالات همایش اسلام وحقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ. تهران: سها

10. قربان نیا، ناصر. 1386. حمایت از انسان و انسانیت، پایه نهایی تعهد در نظام بین الملل حقوق بشر دوستانه. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ. تهران: سها

11. کدخدایی، عباسعلی. و امیر ساعد وکیل. 1386. اصل تفکیک نظامیان و غیر نظامیان دراسلام وحقوق بشردوستانه بین‌المللی. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: سها

12. کریمی نیا، محمد مهدی. 1386. اصل تفکیک دراسلام وحقوق بشردوستانه یا اصول محدود کننده جنگ درمورد اشخاص. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشر دوستانه، جمعیت هلال احمر و صلیب سرخ. تهران: سها

13. محقق داماد، سید مصطفی. 1374. تدوین حقوق بشردوستانه بین‌المللی و مفهوم اسلامی آن. مجله تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، شماره 18

14. محقق داماد، سید مصطفی. 1386. فلسفه حقوق بشر وحقوق بین‌المللی بشر دوستانه، دیدگاه اسلامی. مجموعه مقالات همایش اسلام وحقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: سها

15. محقق داماد، سید مصطفی. 1392. نگاهی از منظر حقوق بشر دوستانه اسلامی به کاربرد سلاح‌های شیمیایی. روزنامه اطلاعات، 16 شهریور

16. مصفا، نسرین. 1386. میثاق حقوق کودک در اسلام از منظر حقوق بشر دوستانه بین‌المللی. مجموعه مقالات همایش اسلام وحقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: سها

17. میرمحمدی، سید مصطفی. 1386. مقابله به مثل مسلحانه دراسلام وحقوق بین الملل بشردوستانه. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: سها

18. یوسفی راد، مرتضی. 1386. مبانی فلسفه حقوق بشردوستانه در اسلام. مجموعه مقالات همایش اسلام و حقوق بین‌المللی بشردوستانه، جمعیت هلال احمر وصلیب سرخ. تهران: سها

 

Website:

  1. http:// www.leader.ir
  2. http://www.sid. ir
  3. http://www.noormangs. com
  4. http://www.howzeh. com
  5. http://www.ettelaat. Com
  6. http://www.rasekhon. net.
  7. http://www.pajoohe.com
  8. http://www.najvan.com