استراتژی‌های متفاوت حاکم بر تحقق فرایند عدالت انتقالی

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسنده

دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل دانشگاه مفید، قاضی دادسرای عمومی و انقلاب

چکیده

جهان حاضر با درک اهمیت دموکراسی، در حال تکامل نظریه‌های مختلفی است تا بتواند در سایه حفظ منافع کشورهای قدرتمند، در رویکردی سیاسی، دموکراتیزاسیون و در رویکردی حقوقی (شکل حقوق بشری) عدالت انتقالی را به منظور تحقق دموکراسی در کشورها قالباً جهان سوم تضمین نماید. هرچند فرآیند عدالت انتقالی، امری موقتی است که سعی در به سرانجام رساندن یک بحران دارد و یک فرآیند را بر اساس مکانیزم و ابزارهای مشخص طی می‌کند و لزوماً زیر مجموعه حقوق پس از جنگ نیست و مستقل می‌باشد و حتی در تلاش است تا ناقض بند 4 ماده 2 منشور در خصوص ممنوعیت بکارگیری زور و تهدید نباشد و شیوه‌های دموکراسی را در اجرایی نمودن مسئولیت خود بکار گیرد اما در عمل، با استراتژی‌های متناقض ازسوی کشورها روبروست. لذا سوال این است، استراتژی صحیح اجرای عدالت انتقالی به منظور رعایت حقوق بشر و بشردوستانه و متوقف نمودن جنگ و نزاع چیست؟ بی‌شک پاسخ به این سوال در گرو درک درستی از تفاوت استراتژی حاکم‌ بر‌شرایط گذار هر کشوری به طور خاص و استراتژی‌های کوتاه و بلند مدت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Different Strategies Governing the Implementation of the Transitional Justice Process

نویسنده [English]

  • Hossein Esmaeilnasab
PhD student in International Law, Mofid University, Qom, Iran. Judge General in Revolutionary Courts.
چکیده [English]

In our current era, the international community understands the importance of democracy, and is evolving alternative theories in order to protect the interests of every state. Under the shadows of powerful states, political approaches, democratization, and the rights approach (eg. human rights), transitional justice is used to ensure the realization of democracy in third world countries.
Although the aim of transitional justice is to  accomplish this through a temporary solution for crises and a process based on identified mechanisms and tools, it is not necessarily a subset of post-war and does not violate Article 2(4) of the United Nations Charter regarding the ban on the use of force and threats. The transitional justice approach implements its responsibilities by applying democracy to countries faced with conflicting strategies.
Therefore, the main question of this article is centered around the correct strategy for transitional justice in order to stop conflicts and respect human rights and humanitarian law. Undoubtedly, the answer to this question in terms of different strategies of each country is divided into short-term and long-term strategies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transitional Justice
  • Political Transition
  • Democracy
  • Strategy
  • Human Rights
.اسماعیل نسب، حسین، راهکارهای تئوری و عملی تامین امنیت غذایی، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی از امنیت غذایی تا حاکمیت غذایی در چارچوب حکمرانی مطلوب، دانشگاه شهید بهشتی، اسفند 1395
2. اسماعیل نسب، حسین، نقش قطعنامه 2216 شورای امنیت در رعایت حقوق بشردوستانه بحران یمن، تهران، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، ش 49، 1395
3. بختیاری، صادق، بررسی امنیت غذایی و توسعه انسانی در کشورهای اسلامی، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال یازدهم، شماره 43 و 44، 1382
4. بجاوی، محمد، حقوق بین‌الملل؛ قواعد آمره و نظم حقوقی بین‌المللی، ترجمه : حسین شریفی طرازکوهی، تهران، موسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه، 1375
5. پیترسون، ریچارد تی، حقوق بشر و تعارض فرهنگی، ترجمه محمدرضا امین، کتاب مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی حقوق بشر «مبانی نظری حقوق بشر»، قم، دانشگاه مفید، مرکز مطالعات حقوق بشر، اردیبهشت 1382
6. خسرو شاهی، قدرت اله، تعاملات فلسفی در عدالت ترمیمی، تهران، مجله پژوهش‌های مدیریت راهبردی، ش 34، 1387
7. ذاکریان، مهدی، عدالت انتقالی؛ پایه‌های آرامش قربانیان نقض حقوق بشر، تهران، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، سال سوم، شماره 2، 1385
8. شبث، ویلیام، مقدمه‌ای بر دیوان کیفری بین‌المللی، ترجمه : سیدباقر میرعباسی و حمید الهوئی نظری، تهران، جنگل، 1384.
9. صدر توحید خانه، محمّد، حقوق در چنبره­ی دشمن، از سیاستِ آمریکاییِ جنگ با ترور تا نظریه­ی آلمانیِ حقوق کیفری دشمنان. در: نجفی ابرندآبادی، علی حسین(زیرنظر)، «تازه­های علوم جنایی»، مجموعه مقالات، کتاب اول، نشر میزان، چاپ اول، بهار 1388
10. ضیایی بیگدلی، حقوق بین‌الملل عمومی، تهران، گنج دانش، چاپ 28، 1386
11 کاشفی اسماعیل‌زاده، حسن، «جنبش­های بازگشت به کیفر در سیاست جناییِ کشورهای غربی، علل و جلوه­ها». الهیات و حقوق، بهار و تابستان، شماره 15و166، 1384
12. والرشتاین، امانوئل، جنگ بوش علیه تروریسم. برگردانِ مهدوی، مرزبان، در: یزدان فام، محمود، ، «آمریکای پس از 11 سپتامبر، سیاست داخلی و خارجی»، مجموعه مقالات، نشر پژوهشکده­ی مطالعاتِ راهبردی، چاپ اول، 1384
13. کمیسیون 11 سپتامبر، خلاصه­ی اجراییِ گزارش نهاییِ کمیسیون 11 سپتامبر. برگردانِ کریمی نیا، پریسا، در: یزدان فام، محمود، «آمریکای پس از 111 سپتامبر، سیاست داخلی و خارجی»، مجموعه مقالات، نشر پژوهشکده­ی مطالعاتِ راهبردی، چاپ اول، 1384.
14. مک گالی، مارشال، نظامی‌گری و دموکراسی. برگردانِ سلیمی، محمود، در: یزدان فام، محمود، «آمریکای پس از 11 سپتامبر، سیاست داخلی و خارجی»، مجموعه مقالات، نشر پژوهشکده­ی مطالعاتِ راهبردی، چاپ اول، 1384.
15. میرمحمدصادقی، حسین، قدیری بهرام آبادی، رشید، نقش و جایگاه سیاست در عدالت کیفری حاکم بر جرایم تروریستی، فصلنامه عدالت کیفری، دوره 4، شماره 13، زمستان 1394
16. مشیرزاده، حمیرا، ابراهیمی، نبی الله، تحول مفاهیم در روابط بین‌الملل، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، چاپ اول، 1389
17. نژدی منش، هیبت اله، عوامل رافع مسئولیت کیفری در چارچوب اساسنامه دیوان بین‌المللی کیفری، تهران، مجله حقوق بین‌المللی، ش 51، 1393
English :
18. bassioni, m.sherif, international crimes, jus cogens and obligation erga omens, law and contemporary problem, vol 56. No 4. 2006
19. zinaida, miller, effects of invisibility: in search of the economic in transitional justice, ijtj 2008, available on : http//www.doi.org.
20. oskar,n.thomas, ron, james, state level effects of transitional justice: what do we know?, roland Paris, ijtj, 4 (3), 2010, available on : http//www.doi.org.
21. klaas, brian, the Tunisia model, Did Tunis Win the Arab Spring?, October 23, 2014, available on : https://www.foreignaffairs.com.
22. Unsc resolution, S/RES/827 (1993), International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia (ICTY).
23. nagy, rosemary, transitional justice as global project: critical reflection, third world quarterly, vol.29, no.2, 2008
24. Bellamy, Alex J., Fighting Terror, Ethical Dillemas, London and New York, Zed Bookd Press, First Published, 2008.
25. Icty case, milan simic, case no: it – 95-9/2-s, date 17 oct 2002