تبیین مفهوم عدالت انتقالی در نظام بین‌المللی حقوق بشر با تاکید بر پرونده مصر

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسندگان

1 دانشیار عضو هیات علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، ایران، تهران

2 دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ایران

چکیده

عدالت انتقالی واکنشی به نقض سیستماتیک و یا گسترده حقوق بشر است. چنین عدالتی نوع خاصی از عدالت است که در جوامع در حال گذار، پس از یک دوره سوء استفاده گسترده در زمینه حقوق بشر حاصل می­گردد. برخی از حکومت­ها، ضرورت رسیدن به عدالت انتقالی و شیوه‌های دستیابی به آن را خود اتخاذ می­نمایند. برخی از طرح‌های آنها عبارتند از: پیگرد کیفری، طرح جبران خسارات و اصلاح سیستم قضایی. در این پژوهش ما در صدد ارائه یک نمای کلی از تحقق عدالت انتقالی در مصر و نقد روش‌های انتخابی در آن کشور هستیم. با وجود اینکه، هدف از عدالت انتقالی در جوامع در حال گذار رسیدن به امنیت و صلح پایدار است، شهروندان مصری نتوانستند از آن به طور کامل بهره مند شوند. پرسش کلیدی پژوهشگران این نوشتار آنست که چرا فرآیند عدالت انتقالی در مصر موفقیت‌آمیز نبوده است؟ در این پژوهش اصلاحات نادرست قضایی و مداخله نظامی در قالب کودتا به عنوان فرضیه‌های مورد آزمون این پژوهش محسوب می‌شوند. در کنار سنجش این فرضیات، دو موضوع مسئولیت پذیری در حوزه عدالت انتقالی و تفاوت این نوع از عدالت با سایر مفاهیم مرتبط نیز مورد بررسی قرار می­گیرند. هدف نویسندگان این نوشتار گسترش ادبیات عدالت انتقالی در حوزه حقوق بین‌الملل کشور و توجه و هشدار به آسیب‌ها و چالش‌های پیش روی اجرای آن است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Clarifying the Concept of Transitional justice In International System of Human Right (The case of Egypt)

نویسندگان [English]

  • Mehdi Zakeiarn 1
  • Yousef Bagheri Hamed 2
1 Associated Prof. International Relations Dep.
2 Ph.D. in Public internationl Law, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Iran
چکیده [English]

 
Transitional justice is a response to systematic or widespread violations of human rights. This justice is a special form of justice that adapted to societies transforming themselves after a period of pervasive human rights abuse. Governments adopted many of what became the basic approaches to transitional justice. They include these initiatives: Criminal prosecutions, Reparations programs and judicial system reforms.
In this paper, we provide an overview of transitional justice in Egypt. However, the goal of transitional justice is achieving peace and security for societies in transition. The Egyptian citizens are no exception.
The main issue for expressing is that why transitional justice process was not successful in Egypt? In this paper, false reform of the judicial and military intervention in the form of coup considered as hypothesis will be tested. These assumptions are discussed in the assessment of responsibility in the field of transitional justice and the difference between this kind of justice has been investigated other related concepts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transitional justice
  • Human rights
  • International responsibility
  • Security and Sustainable Peace

مراجع

اسلامی ندوشن، محمد علی(1372)،ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم، چاپ اول، تهران، نشر آرمان.
بشیریه، حسین(1380)، آموزش دانش سیاسی (مبانی علم سیاست نظری و تاسیسی)، چاپ اول، تهران، موسسه نگاه معاصر.
بنتام، ت دیوید(1383)، دموکراسی و حقوق بشر، ترجمه محمد تقی دلفروز، چاپ اول، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
تاموشات، کریستیان(1386)، حقوق بشر، ترجمه و نگارش: حسین شریفی طرازکوهی، چاپ اول، تهران، بنیاد حقوقی میزان .
تیگر شتروم، باربارا فن(1389)، امنیت انسانی و حقوق بین‌الملل، ترجمه اردشیر امیر ارجمند و حمید قنبری، چاپ اول، تهران، مجمع علمی و فرهنگی مجد.
ذاکریان، مهدی(1388)،مفاهیم کلیدی حقوق بشر بین‌المللی، چاپ دوم، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
ذاکریان، مهدی(1392)، همه حقوق بشر برای همه، چاپ اول، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
ذاکریان، مهدی(1393)، سازمان ملل و امنیت جهانی، چاپ اول، تهران، انتشارات خرسندی.
قاری سید فاطمی، سید محمد (1390)، حقوق بشر در جهان معاصر دفتر یکم: درآمدی بر مباحث نظری: مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع، چاپ سوم، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهردانش.
عباسی، مصطفی(1382)،افق‌های نوین عدالت ترمیمی میانجیگری کیفری، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشور، اول.
منشی­پوری، محمود، انگهارت، نیل، نناتان،اندرو، فیلیپ،کاویتا(1387)، تکوین حقوق بشر در عصر جهانی شدن، ترجمه مهدی ذاکریان، چاپ اول، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
 

مقالات

دلاوری،ابوالفضل(1388)، حقیقت و آشتی: نقش کمیسیون حقیقت یاب در حل منازعات سیاسی و بین‌المللی، پژوهش حقوقی، شماره 26.
ذاکریان، مهدی، عمادی، سید رضی(1392)، عدالت انتقالی و امنیت بین‌المللی، فصلنامه سازمان‌های بین‌المللی، سال اول، شماره اول.
ذاکریان، مهدی(1389)، ایران و قواعد بنیادین حقوق بشر، پژوهشنامهعلومسیاسی،سال پنجم، شماره سوم.
قاری سید فاطمی، سید محمد (1382)، معاهدات حقوق بشری، فضایی متفاوت، مجله حقوقی، سال سی و یکم، شماره 28.
 

Books:

 
Aust, Anthony (2006), Handbook of International Law, Cambridge University Press,Cambridge.
Chester man, Simon (2001), Just War or Just Peace Humanitarian Intervention and International Law, Oxford University press, New York.
Delbrueck, Jost(1987),International Protection of Human Rights and State Sovereignty, In Fredrick E. Snyder (ED),Third World Attitudes Toward International Law, Martinus Nijhoff Publishers.
Laurd, Evan (1995), International Society, Macmillan, London.
Ten, C.L., (1987), Crime, Guilt, and Punishment, Oxford: Clarendon Press.
 

Articles:

 

Bird, Annie (2012), Third State Responsibility for Human Rights Violations, The European Journal of International Law, Vol. 21 no. 4.
Benvenuti, Paolo(2014), Transitional Justice and Impunity, International Studies Journal, Vol. 11, no. 1
Gasper,Des(2005),Securing Humanity: Situating Human Security as Concept and Discourse, Journal of Human Development, Vol. 6, no. 2.
Paust, Jordan J. (2013), International Law, Dignity, Democracy And The Arab Spring, Cornall International Law Journal, Vol. 46, no.1.
Sarkin, Jeremy and Daly, Erin(2004), Too Many Questions, Too Few Answers: Reconciliation in Transitional Societies, Vol. 35, no.3.
Perish, Emily C. and Shook , Jenay and Brahm, Eric Wiebelhaus(2012), Transitional Justice in the Wake of the Arab Spring. Paper Prepared for Presentation at the Annual Meeting of the International Studies Association, San Diego, CA, April 1-4.
Teson, Fernado R.(2001), The Liberal Case for Humanitarian Intervention, Florida State University College of Law, Public Law Research Paper No.39.
 

Document:

 

Questiaux, Nicole(1982),Study of the Implications for Human Rights of Recent Developments Concerning Situation Known as State of Siege of Emergency” UN doc, E.CN/4Sub.2/1982/15,27 July 1982.
UNGA, Declaration on Principles of International Law concerning Friendly Relations and Cooperation among States in accordance with the Charter of the United Nations, 24 October 1970, A/RES/2625(XXV), available at: http://www.refworld.org/docid/3dda1f104.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار