پیامدهای کالای استراتژیکی فوتبال بر سیاست و جامعه جهانی؛ مطالعه موردی فوتبال ایران

نوع مقاله : مقاله علمی- پژوهشی مستقل

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشکده علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ایران

چکیده

فوتبال مشهورترین و جذاب‌ترین ورزش دنیاست. ورزش فوتبال از جنبه یک فرهنگ ملی خارج و به یک فرهنگ بین‌المللی تبدیل و به‌عنوان یک صنعت پرطرفدار نه تنها از سوی مخاطبین این رشته ورزشی بلکه از سوی دولت‌ها، گروه‌های اقتصادی-تجاری، رسانه‌ها، روانشناسان، جامعه شناسان و غیره دنبال می‌گردد. پدیده ورزش فوتبال در جهان به‌عنوان یک کالای استراتژیک مورد پذیرش قرار گرفته و از قالب یک ورزش صرف خارج و تاثیر فراوانی بر ابعاد مختلف زندگی بشر گذاشته است. در ایران فوتبال ورزشی است که ریشه‌های جامعه شناختی آن با قدرت، سیاست و تجارت پیوند خورده است. ماهیت جذاب فوتبال از همان ابتدای شکل‌گیری یک رابطه تنگاتنگی با دولت‌ها و قدرتها در ایران برقرار نموده و همواره حوزه‌های مختلف اجتماعی را از خود متأثر نموده است. با فزونی جذابیت و اهمیت ورزش فوتبال در ایران، این ورزش تبدیل به یک کالای استراتژیکی و همواره در اختیار نظام‌های سیاسی قرار داشته و این امر باعث گشته تا این ورزش در جایگاه اصلی خود قرار نگیرد. این مقاله در صدد تشریح و تبین این مسئله است که کالای استراتژیک فوتبال ایران چگونه تاثیری بر حوزه‌های سیاست و جامعه ایران گذاشته است؟ نتایج یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ورزش فوتبال ایران در جایگاه واقعی خود قرار نگرفته و بدین سبب تاثیر منفی بر حوزه سیاست و جامعه کشور گذارده است. برای دستیابی به این هدف با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بکارگیری نظریه رفتارگرایانه به بررسی ابعاد و زوایای تأثیر فوتبال بر حوزه‌های مختلف جامعه پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Implications of the Strategic Commodity of Football on Politics and the World Community; A Case Study of Iranian Football

نویسنده [English]

  • Amir Sajedi
Assistant Prof. at Political Science Dep., Tehran Central Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Football is the best known and most desirable sport in the world today.  The sport of football is no longer a cultural and national event but an international one.  It has become a popular industry not only through all the followers it has garnered, but it is followed by governments, commercial and economic groups, the media, the mental health practitioners, sociologists, and some others.  The phenomena that is international football has been accepted as a strategic good and is no longer a “sport” alone and has affected the various dimensions of human life enormously. The roots of Football in the Iranian society are intertwined with politics, power structures, and commerce. In fact the attraction of football in Iran from its inception has been its close relationship to all governments and the power centers and it has been affecting the various social structures. As the popularity and importance of football grew in Iran, it became of strategic value to the political orders and this has caused the sport to be outside of its proper and just sphere. This paper seeks to examine and explain the phenomena of how the strategic good which football has become has affected the various fields in the Iranian society and it employs the method of analytical description and the behaviorist theory to examine the dimensions and angles through which football has affected the Iranian social structures.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Football
  • Politics
  • Society
  • Media
  • Commerce
  • Iran
منابع فارسی
ایسنا (1396)، «پایان حضور ١٧ساله چهره‌های ورزشی در شورای شهر تهران»، 10 خرداد، در:
- اسدی، حسن و لقمان کشاورز (1392)، پیوند رسانه و ورزش، تهران: انتشارات حتمی.
- اسلک، ترور (1391)، تجاری سازی ورزش، مترجمین سید محمد حسین رضوی و سکینه نوبختی، آمل: نشر شمال پایدار.
- اشرافی، محمود و اصغر محمدی (1380)، « نگاهی جامعه شناختی به پدیده ورزش»، فرهنگ اصفهان، شماره 22، زمستان، صص 119-112.
- اعلایی، مصطفی (1394)، «ابعاد مختلف حق شرط، معاهدات حقوق بشری و تحلیلی اجمالی بر حق شرط کشورهای اسلامی بر کنوانسیون منع تبعیض علیه زنان»،  فصلنامه مطالعات بین المللی، سال یازدهم ، شماره 4، صص 94- 75.
- آقایی طوق، مسلم (1396)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: خرسندی.
- انورالخولی، امین (1383)، ورزش و جامعه، ترجمه حمید رضا شیخی، تهران: سمت، چاپ دوم/
- ایسنا (1398)، خانم ادیت طلای ایران را پس گرفت و لایک نشان داد»، مصاحبه با هادی حبیبی سرپرست کشتی آزاد، 7 خرداد، در: https://www.isna.ir/news/98030702839 
- باشگاه خبرنگاران جوان (1391)، «نگاهی به تاریخچه فوتبال زنان در ایران»، 17 تیر، در: https://www.yjc.ir/fa/news/4007068
- بی نام، (1358)، «جامعه‌شناسی فوتبال»، کیهان ورزشی، 21 بهمن، ص 8.
- رایلی، توماس و مارک ویلیامز (1394)، علم و فوتبال، مترجمان عباسعلی گایینی، فتح اله مسیبی، و محمد فرامرزی، تهران: نشر ورزش.
- ساجدی، امیر (1397)، کُندی توسعۀ خاورمیانه، قم: انتشارات نسیم کوثر.
- سلطانی، مصطفی؛ غلامعلی کارگر، سارا کشگر و  فرزاد غفوری (1396)، «الگوی تبینی اثر منابع سازمانی و مزیت رقابتی بر سودآوری باشگاه­های حرفه­ای فوتبال ایران»، مطالعات مدیریت ورزش، شماره 45، آذر و دی 1396، صص 250-231.
- شاهرضایی، فاطمه و رضا شیرزادی ( 1397)، «ورزش، سیاست و روابط بین­الملل»، فصلنامه مطالعات بین المللی، دوره 15، شماره 3، شماره پیاپی 59، زمستان 1397، صص 114-89.
- شجیع، رضا (1396)، «رابطه فوتبال و سیاست در ایران»، ماهنامه دنیای فوتبال، 20 اردیبهشت، صص3-1.  
- شوارتز، اریک­سی و جسون­دی هانتر (1392)، تئوری و عمل در بازاریابی ورزشی پیشرفته، مترجمان فرشاد تجاری و دیگران، تهران:  انتشارات حتمی.
- شیرازی، حبیب الله ابوالحسن (1391)، نیم قرن با فوتبال استان تهران، از آماتوریسم تا حرفه­ای­گری، تهران: نشر علم و حرکت.
- صدر، حمید رضا (1389)، روزی روزگاری فوتبال، تهران: نشر چشمه.
- صدر، حمیدرضا (1391)، نیمکت داغ، تهران: نشر چشمه.
- صدر، حمیدرضا (1392)، پسری روی سکوها، تهران: زاوش.
- صدیق سروستانی، رحمت­اله (1381)، «تخلیه منفعل هیجان یا تزریق فعال خلجان»، نامه علوم اجتماعی، شماره 19، صص 91-69.
- عسگری، سید جلال و فرشاد تجاری (1392)، مزایای اجتماعی، اقتصادی و سلامتی مشارکت ورزشی شهروندان، تهران: نشر شهر.
- عماد، مهدی و مهتاب ناصح (1393)، «تحلیل عوامل موثر بر رضایت و حضور تماشاگران در ورزشگاه لیگ برتر فوتبال ایران»، دو فصلنامه مدیریت توسعه ورزش، شماره، پاییز و زمستان، صص 75-63.
- فراهانی، ابوالفضل، عبدالمهدی نصیرزاده و  مریم وطن دوست (1391)، حقوق ورزشی، تهران: انتشارات حتمی.
- فروم، اریک (1364)، آناتومی ویرانسازی انسان، ترجمه ا. صبوری، تهران: نشر فرهنگ.
- قاسمی، حمید، فرشید تجاری؛ مهدی کهندل و عباس خدایاری (1387)، فعالیت­های رسانه­ای در ورزش، تهران: بامداد کتاب.
- قاسمی، وحید، وحید ذوالاکتاف و علی نورعلی‌وند (1388)، جامعه شناسی ورزش، وندالیسم و اوباشیگری  در ورزش فوتبال، تهران: انتشارات جامعه شناسان.
- کاشف، مجید (1380)، «اخلاق، بازی­های المپیک و مقایسه آن با ورزش باستان ایران»، فصلنامه المپیک، دوره 9، شماره 4-3 (پیاپی)،  صص 8-3.
- کوپر، سایمون (1389)، فوتبال علیه دشمن، ترجمه عادل فردوسی‌پور، تهران: نشر چشمه.
- گرین، مایک و باری هولیهان (1387)، سیاست گذاری و اولویت­بندی در توسعه ورزش قهرمانی، مترجمین رضا قراخانلو و احسان قراخانلو، تهران: انتشارات کمیته ملی المپیک جمهوری اسلامی ایران.
- مشرق نیوز (1398)، بازتاب دیدار خونین لیگ ایران در رسانه­های خارجی، 8 اردیبهشت، در: https://www.mashreghnews.ir/news/954502
- نادری‌نسب، مهدی، محمد احسانی، محمد خبیری و  مجتبی امیری (1390)، «تعیین رویکرد مناسب فوتبال جمهوری اسلامی ایران و مقایسه آن با رویکرد چند کشور منتخب»، نشریه مدیریت ورزشی، شماره 10، پاییز، صص 119-103.
- وودز، باربارا (1386)، روان­شناسی ورزشی، مترجم فتح­اله مسیبی، تهران: بامداد کتاب.
English Refrences
- Benghida, Sonia (2014), “World Cup Football in International Relations: The 2009 Algerian-Egyptian Football Conflict”, International Journal of Innovation andApplied Studies, Vol. 9, No. 1, November, pp. 234-238
- Boyle, Raymond & Hanes (2004), Football in the New, London: Routledge.
- Duke, V. and Crolly, l. (1996), Football Nationality and the State, Essex: Longman.
- Kuhn, Gabriel (2019), Soccer vs. the State: Tackling Football and Radical Politics, Second Edition, PM Press.
- Miles, Lovella and Rines Simon (2004), Football Sponsorship and Commerce, Publisher: International Marketing Reports Ltd.